Hatalı Tıbbi Uygulama (Malpraktis) Nedir? Hukuki ve Cezai Sorumluluklar

Malpraktis Kavramı ve Hukuki Dayanaklar

Türk Tabipler Birliği Hekimlik Meslek Etiği Kurallarına göre malpraktis, “bilgisizlik, deneyimsizlik veya ilgisizlik nedeniyle hastanın zarar görmesi”dir. Hasta Hakları Yönetmeliği, Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi ve Türk Ceza Kanunu’nda yer alan hükümlerle birlikte hastanın zarar görmesi halinde hem hukuki hem de cezai sorumluluk doğabilir.

Her tıbbi uygulamada hekimin, tıbbi standartlara uygun şekilde hareket etme yükümlülüğü vardır. Tıbbın kabul ettiği standartlara aykırı davranış veya özen eksikliği, hekimin kusurlu sayılmasına yol açar. Buna karşın, tıbbi standartlara uygun müdahaleye rağmen ortaya çıkan sonuçlar “komplikasyon” olarak değerlendirilir ve hekim bu durumda sorumlu tutulmaz.

Hatalı Tıbbi Uygulama Türleri

Malpraktis farklı aşamalarda ortaya çıkabilir:

• Teşhis Hataları: Hastalığın yanlış tanımlanması, gerekli tetkiklerin yapılmaması veya sonuçların hatalı değerlendirilmesi.
• Tedavi Hataları: Yanlış tedavi yönteminin seçilmesi, eksik tedavi uygulanması veya tedavide gerekli dikkat ve özenin gösterilmemesi.
• İhmal ve Gecikme: Hastaya zamanında müdahale edilmemesi veya tıbbi gerekliliklerin yerine getirilmemesi.

Yargıtay kararlarında, hekimin teşhis veya tedavi sürecinde gerekli özeni göstermemesi durumunda vekalet sözleşmesine aykırılık nedeniyle tazminat sorumluluğu doğduğu belirtilmiştir.

Hatalı Tıbbi Uygulamada Hukuki Sorumluluk

Tıbbi hatalar sonucunda zarar gören hasta, uğradığı maddi ve manevi zararlar için tazminat davası açabilir. Burada sorumluluğun kaynağı, genellikle hasta ile hekim arasındaki vekâlet sözleşmesidir (TBK m. 502). Hekim, vekalet ilişkisi çerçevesinde “özenle davranma borcunu” ihlal etmiş sayılır.

• Özel hastanelerde, hasta ile hastane arasında “hasta kabul sözleşmesi” kurulur ve hastane, görevli hekimin eylemlerinden dolayı ifa yardımcısı sorumluluğu çerçevesinde sorumlu tutulur.
• Kamu hastanelerinde ise sorumluluk doğrudan hekime değil, devlete aittir. Bu durumda hasta, idare aleyhine tam yargı davası açar.

Malpraktis Nedeniyle Cezai Sorumluluk

Hatalı tıbbi uygulama yalnızca tazminatla sınırlı değildir. Türk Ceza Kanunu’na göre, hekimin kasten, ihmalen veya taksirle hareket etmesi durumunda cezai sorumluluğu da doğabilir:

• Kasten davranış: Bilerek steril olmayan alet kullanmak gibi durumlar.
• İhmali davranış: Hastayı kasten tedavi etmemek veya yükümlülüklerini bilerek yerine getirmemek.
• Taksirli davranış: Dikkatsizlik, özensizlik veya deneyimsizlik sonucu hastaya zarar verilmesi.

Bu tür fiiller sonucunda taksirle yaralama (TCK m. 89) veya taksirle ölüme neden olma (TCK m. 85) suçları gündeme gelebilir.

Sonuç

Hatalı tıbbi uygulamalar, hem hastalar hem de hekimler açısından ciddi hukuki sonuçlar doğurur. Hastalar zararlarını tazmin ettirme hakkına sahiptir; hekimler ise mesleklerini icra ederken dikkat ve özen yükümlülüğünü titizlikle yerine getirmelidir.

Tıbbi malpraktis davalarında hukuki sürecin profesyonel biçimde yürütülmesi, hem hastanın hem de hekimin haklarının doğru şekilde korunmasını sağlar. Bu nedenle bu tür davalarda deneyimli bir Balıkesir tazminat avukatından destek alınması büyük önem taşır.

---

Sıkça Sorulan Sorular

1. Tıbbi hata (malpraktis) ile komplikasyon arasındaki fark nedir? Malpraktis, hekimin özen eksikliği veya yanlış uygulaması sonucu meydana gelir. Komplikasyon ise tüm tıbbi standartlara uygun davranılmasına rağmen ortaya çıkan istenmeyen sonuçtur.

2. Devlet hastanesinde yapılan tıbbi hatadan dolayı kime dava açılır? Kamu hastanelerinde görev yapan hekimler kamu görevlisidir. Bu nedenle dava, doğrudan hekime değil, ilgili kamu kurumuna karşı açılır.

3. Malpraktis davası açmak için süre ne kadardır? Genel olarak tazminat taleplerinde zamanaşımı süresi 5 yıldır; ancak suç teşkil eden eylemler varsa ceza davasına ilişkin süreler ayrıca dikkate alınır.

4. Malpraktis davalarında bilirkişi raporu gerekli midir? Evet. Tıbbi hata iddiasının değerlendirilmesi için genellikle Adli Tıp Kurumu veya uzman bilirkişi heyetinden rapor alınır.

5. Balıkesir’de tazminat avukatı nasıl yardımcı olur? Balıkesir tazminat avukatı, dosyanın hazırlanması, tazminat miktarının hesaplanması, dava sürecinin yürütülmesi ve müvekkilin haklarının korunması konusunda hukuki destek sağlar.