
Suça Teşebbüs Nedir? Türk Ceza Hukuku’nda Suça Teşebbüsün Unsurları ve Sonuçları

Av. Meryem Edanur Başkurt
15 Eylül 2025 · 2 dakika

Suça Teşebbüsün Tanımı
Suça teşebbüs, failin kastettiği suçu gerçekleştirmek amacıyla icra hareketlerine başlamasına rağmen, elinde olmayan nedenlerle suçu tamamlayamaması durumudur.
Örneğin;
- Fail, mağdura ateş eder fakat mermi isabet etmez.
- Fail, bıçakla saldırır ancak araya giren kişiler olayı engeller.
Her iki durumda da failin kastı açıktır; ancak sonuç gerçekleşmediği için teşebbüs hükümleri uygulanır.
Hazırlık Hareketleri ve İcra Hareketleri
Teşebbüsün oluşabilmesi için yalnızca hazırlık hareketleri yeterli değildir. Örneğin, bir kişiyi öldürmek için silah satın almak tek başına suça teşebbüs sayılmaz. Çünkü henüz suçun icrasına başlanmamıştır. Teşebbüs için gerekli olan, elverişli icra hareketlerinin yapılmasıdır.
Eksik Teşebbüs – Tam Teşebbüs
Mülga 765 sayılı TCK’da eksik teşebbüs ve tam teşebbüs ayrımı yapılmış, tam teşebbüs daha ağır cezalandırılmıştır. 5237 sayılı yeni TCK ise bu ayrımı kaldırarak, her iki durumu da “teşebbüs” başlığı altında toplamıştı. Ancak uygulamada hâkim, cezayı belirlerken teşebbüsün hangi aşamada kesildiğini ve ortaya çıkan tehlikenin ağırlığını dikkate almaktadır.#### Gönüllü Vazgeçme
Eğer fail kendi iradesiyle icra hareketlerine son verirse ya da sonucu engellerse, gönüllü vazgeçme söz konusu olur. Bu durumda teşebbüsten dolayı ceza verilmez.#### İşlenemez Suç
Bazen fail, suç işlemek için harekete geçse de kullandığı araç veya şartlar nedeniyle suçun gerçekleşmesi mümkün değildir. Örneğin:
- Bozuk bir tabancayla ateş edilmesi,
- Ölü bir kişiye ateş edilerek “öldürme” suçunun işlenmeye çalışılması.
Bu tür durumlarda işlenemez suç söz konusu olur ve fail cezalandırılmaz.#### Sonuç
Suça teşebbüs kurumu, ceza hukukunda hem toplumu korumak hem de faile hakkaniyetli bir şekilde ceza vermek amacıyla düzenlenmiştir. Failin kastı açıkça ortaya çıkmış olsa da, suçun tamamlanamaması halinde dahi cezai sorumluluk doğabilmektedir. Ancak hâkim, somut olayın özelliklerine göre cezanın sınırlarını belirlerken, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığını dikkate alır.
#Balıkesiravukat #Balıkesircezaavukatı
